Międzynarodowy Dzień Słońca – świętuj na zdrowie!
Rozsądna ekspozycja na słońce poprawi nam humor i dostarczy energii. Pod wpływem słońca w skórze wytwarza się także cenna witamina D. Jednak w naszej strefie klimatycznej słoneczne promienie umożliwiają skuteczną syntezę witaminy D tylko w miesiącach letnich. Według ekspertów jej deficyty są problemem całej populacji. Szczególnie najmłodszym „słoneczna witamina” jest bardzo potrzebna do prawidłowego wzrostu i rozwoju, który jest bardzo intensywny we wczesnym okresie życia.
Co zawdzięczamy słońcu?
Pod wpływem promieni UV w naszej skórze zachodzi synteza witaminy D, dlatego jest ona nazywana „słoneczną witaminą”. Niestety, niewielka ilość słonecznego światła, którą możemy cieszyć się w Polsce i stosunkowo coraz krótszy czas aktywności fizycznej na świeżym powietrzu nie pozwalają naszemu organizmowi wytworzyć odpowiednich ilości tej cennej witaminy. Troskliwie chronimy też przed słońcem skórę, szczególnie małych dzieci, aby uniknąć szkodliwego wpływu promieni UV.
W ten sposób pozbawiamy się jednak również dobroczynnego działania promieni słonecznych, które są naszemu organizmowi niezbędne do samodzielnego syntetyzowania witaminy D.
Czym jest witamina D i gdzie jej szukać?
„Słoneczna witamina” charakteryzuje się wielokierunkowym działaniem w organizmie człowieka. Wpływa m.in. na prawidłowe przyswajanie wapnia, dzięki temu wspiera budowę mocnych kości i zębów, a także wspomaga działanie układu odpornościowego organizmu. Jej odpowiednia ilość jest szczególnie ważna w organizmie małych dzieci. Do momentu ukończenia 3. roku życia dzieci potrzebują jej aż 18 razy więcej niż osoby dorosłe w przeliczeniu na kilogram masy ciała. Tymczasem badania pokazują, że ponad 50% niemowląt ma niedobór witaminy D we krwi[1], a dieta aż 80% dzieci w wieku 1-3 zawiera zbyt mało tego cennego składnika[2].
Dostarczanie witaminy D wraz z pokarmem też wcale nie jest łatwe. Niektóre produkty, które ją zawierają, nie są zalecane dla małych dzieci (m.in. grzyby); inne trzeba spożyć w ilościach trudnych do wyobrażenia. Aby dostarczyć właściwej dawki witaminy D – dziecko musiałoby na przykład wypić ok. 10 litrów mleka matki dziennie, kilkanaście litrów mleka krowiego lub zjeść 21 jajek!
Warto zwracać uwagę na etykiety produktów. W polskich sklepach znajdziemy produkty wzbogacone o ten cenny składnik.
Niedobór szkodliwy we wczesnym dzieciństwie…
W okresie pierwszych 1000 dni życia dziecka zachodzi proces tzw. programowania żywieniowego we wczesnym okresie życia, a nawyki żywieniowe przyswajane przez dziecko w tym okresie mają największe szanse na przetrwanie w przyszłości.
Mimo zalecanej przez pediatrów suplementacji, niedobory „słonecznej witaminy” występują również w tym najwcześniejszym okresie rozwoju dzieci, dla których jej odpowiednia ilość jest szczególnie ważna. Jej niedobór u niemowląt i małych dzieci prowadzi do nieprawidłowości w ich rozwoju: może powodować m.in. krzywicę, wady postawy i nieodpowiednią mineralizację kości i zębów.
…i w przyszłości
Warto też jednak zwrócić uwagę na dostarczanie witaminy D w kontekście korzyści, które może ona przynieść w przyszłości.
Niedobory tej cennej witaminy mogą powodować z dużym prawdopodobieństwem tak poważne schorzenia jak: osteoporoza czy osteomalacja (rozmiękanie kości). Braki „słonecznej witaminy” to także zwiększone ryzyko rozwoju niektórych typów nowotworów oraz cukrzycy. Witamina D odgrywa też dużą rolę w prewencji chorób cywilizacyjnych w ciągu całego życia.
Uzupełniaj witaminę D w diecie dziecka i… swojej
Warto pamiętać, jak istotną rolę dla rozwoju dziecka i dla ogólnego stanu zdrowia osób dorosłych odgrywa witamina D, a – jednocześnie – jak trudno jest dostarczyć jej odpowiednią ilość. W diecie całej rodziny warto zadbać o obecność produktów z dużą zawartością „słonecznej witaminy”; cenna jest też aktywność na świeżym powietrzu. Dobrej jakości produkty dla najmłodszych są o ten cenny składnik specjalnie wzbogacane. Warto też porozmawiać z lekarzem i uzgodnić potrzebę ewentualnej suplementacji.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o tym, jak możesz wpływać na rozwój swojego dziecka, odwiedź stronę programu „1000 pierwszych dni dla zdrowia”. Skorzystaj z kalkulatora witaminy D i wapnia, który pomoże Ci sprawdzić, czy w diecie Twojego dziecka jest wystarczająca ilość tych dwóch składników. Kalkulator dostępny jest tutaj: http://www.1000dni.pl/1000-dni-zywienia-dziecka/kalkulator-wapnia-i-witaminy-d/.
[1]Ocena sposobu żywienia i stanu odżywiania niemowląt w wieku 6 i 12 miesięcy w populacji polskiej; Instytut – Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka we współpracy z Fundacją NUTRICIA, 2012.
[2] Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku 13-36 miesięcy w Polsce, Badanie przeprowadzone przez Instytut Matki i Dziecka we współpracy z Fundacją NUTRICIA, 2011.